موقعيت جغرافيايي

استان‌ لرستان‌ با 28559 كيلومتر مربع‌ مساحت‌ در غرب‌ ايران‌ قرار دارد. براساس‌ آخرين‌ تقسيمات‌سياسي‌ و اداري‌ در سال‌ 1375، شهرستان‌هاي‌ استان‌ عبارتند از: خرم‌ آباد، بروجرد، اليگودرز، دورود،كوهدشت‌، ازنا، دلفان‌، سلسله‌ و پلدختر، شهرستان‌ خرم‌آباد مركز استان‌ لرستان‌ است‌. اين‌ استان‌ از شمال‌ به‌استان‌هاي‌ مركزي‌ و همدان‌، از جنوب‌ به‌ استان‌ خوزستان‌، از شرق‌ به‌ استان‌ اصفهان‌ و از غرب‌ به‌ استان‌هاي‌كرمانشاه‌ و ايلام‌ محدود است‌.
استان‌ لرستان‌ سرزمين‌ كوهستاني‌ است‌. اشترانكوه‌ با 4050 متر ارتفاع‌ بلندترين‌ نقطه‌ استان‌ لرستان‌ است‌ وپست‌ترين‌ نقطه‌ آن‌ در جنوبي‌ترين‌ ناحيه‌ استان‌ واقع‌ شده‌ و حدود 500 متر از سطح‌ درياي‌ آزاد ارتفاع‌ دارد.


جمعیت استان

اين‌ استان‌ در سال‌ 1375 حدود 1584434 نفر جمعيّت‌ داشته‌ است‌ كه‌ 56/53 درصد آن‌ در نقاط‌ شهري‌ و26/45 درصد آن‌ در نقاط‌ روستايي‌ سكونت‌ داشته‌اند.


تاريخ و فرهنگ

استان‌ لرستان‌ از مناطق‌ باستاني‌ ايران‌ است‌ و آثار ديرينه‌اي‌ را در خود جاي‌ داده‌ است‌. اقوام‌مهاجر در هزاره‌ سوم‌ و چهارم‌ پيش‌ از ميلاد در كوهساران‌ زاگرس‌ اسكان‌ يافته‌ و سرزمين‌ بين‌النهرين‌ (دورودنواحي‌ امروزي‌) را تصرف‌ كردند. به‌ استناد نوشته‌هاي‌ كتيبه‌هاي‌ بابلي‌، آشوري‌ و ايلامي‌، ساكنان‌ كوهساران‌زاگرس‌ طايفه‌هايي‌ مانند: لولوبي‌، مانايي‌، كاسي‌، گوتي‌، آمادا و پارسوا بوده‌اند.
انقراض‌ كاسي‌ها در هزاره‌ دوّم‌پيش‌ از ميلاد، با يورش‌ دولت‌ مقتدر ايلام‌ صورت‌ گرفت‌. اسكندر مقدوني‌ در حمله‌ به‌ ايران‌ اين‌ نواحي‌ راتصرف‌ كرد. در دوره‌ ساسانيان‌، پشتكوه‌ و پيشكوه‌ را شخصي‌ از خاندان‌ معروف‌ هرمزان‌ اداره‌ مي‌كرد. اعراب‌ درسال‌ 21 هجري‌ قمري‌، پس‌ از فتح‌ حلوان‌ نواحي‌ شمالي‌ را گرفتند و در سال‌ 21 هجري‌ قمري‌، نهاوند و قسمت‌جنوبي‌ لرستان‌ را نيز به‌ تصرف‌ خود در آوردند. در سال‌ 22 هجري‌ قمري‌، حسنويه‌ كرد اين‌ منطقه‌ را به‌ تصرف‌خود درآورد و خاندان‌ او تا سال‌ 500 هجري‌ قمري‌ بر لرستان‌ تسلط‌ داشتند.
همزمان‌ با استلاي‌ مغول‌ بر ايران‌، لرستان‌ به‌ دو قسمت‌ لربزرگ‌ و لركوچك‌ تقسيم‌ شد. اتابكان‌ لربزرگ‌ كه‌اصلاً از كردان‌ شام‌ بودند، از حدود نيمه‌ اول‌ قرن‌ هشتم‌ تا نيمه‌ اول‌ قرن‌ نهم‌ هجري‌ قمري‌ حكومت‌ كردند. اتابكان‌لركوچك‌ (1006 - 508 ه . ق‌) كه‌ چندين‌ امير معتبر داشتند، موقعيت‌ خود را تا دوره‌ صفويه‌ حفظ‌ كردند و درسال‌ 1006 هجري‌ قمري‌ توسط‌ شاه‌ عباس‌ اول‌ منقرض‌ شدند. پس‌ از آن‌ حكومت‌ لرستان‌ به‌ خاندان‌ اميري‌ به‌نام‌ حسين محول‌ شد كه‌ تا اوايل‌ دوره‌ قاجار حكومت‌ كردند. از آن‌ پس‌، حكومت‌ لرستان‌ را گاهي‌ حكام‌بروجرد و زماني‌ حكام‌ شوشتر به‌ عهده‌ داشته‌اند .
استان‌ لرستان‌ از نظر فرهنگي‌ نيز يكي‌ از مناطق‌ ويژه‌ ايران‌ است‌ كه‌ مجموعه‌اي‌ از سنن‌ ديرين‌ و باستاني‌ راپديد آورده‌ است‌. برخي‌ از پژوهشگران‌، لران‌ را شاخه‌اي‌ از نژاد ايراني‌ مي‌دانند كه‌ در نيمه‌ اوّل‌ هزاره‌ اول‌ پيش‌ ازميلاد از شرق‌ درياي‌ خزر با اين‌ منطقه‌ مهاجرت‌ كرده‌اند. مردم‌ لرستان‌ كنوني‌، با بختياري‌ها و كردها پيوند نژادي‌دارند. زبان‌ مردم‌ اين‌ استان‌ لفري‌ و لَكي‌ است‌. لك‌ها بيشتر در كوهدشت‌ و الشتر و لرها در اطراف‌ خرم‌آبادمستقرند. گويش‌هاي‌ لري‌ و لكي‌، دستوري‌ ويژه‌ و واژه‌هاي‌ بي‌ شماري‌ دارند.


آب و هوا

استان‌ لرستان‌ داراي‌ سه‌ نوع‌ آب‌ و هواي‌ متفاوت‌ است‌ كه‌ عبارتند از: آب‌ و هواي‌ ناحيه‌ سرد كوهستاني‌ كه‌ زمستان‌هاي‌ سرد و تابستان‌هاي‌ معتدل‌ دارد و مناطق‌ بروجرد، دورود، ازنا،نورآباد و الشتر را در بر مي‌گيرد. آب‌ و هواي‌ ناحيه‌ معتدل‌ مركزي‌ كه‌ بهار آن‌ از اوايل‌ اسفند آغاز و تا ارديبهشت‌ ماه‌ادامه‌ مي‌يابد و شهرستان‌ خرم‌آباد در قلمرو اين‌ ناحيه‌ قرار دارد. آب‌ و هواي‌ ناحيه‌ گرم‌ جنوبي‌ كه‌ به‌ علّت‌ تأثيربادهاي‌ گرم‌ خوزستان‌، تابستان‌هاي‌ گرم‌ و زمستان‌هاي‌ نسبتاً معتدل‌ دارد و پلدختر و ناحيه‌ پايي‌ در قلمرو اين‌نوع‌ آب‌ و هوا قرار دارند.

صنايع دستي و سوغاتي ها

صنايع‌ دستي‌ لرستان‌ در سه‌ نوع‌ متمايز عشايري‌، روستايي‌ و شهري‌ شكل‌ گرفته‌اند.بيشتر توليدات‌ صنايع‌ دستي‌ عشايري‌ به‌ مصرف‌ خانوار مي‌رسد و كمتر به‌ بازار عرضه‌ مي‌شود.
انواع‌ صنايع‌دستي‌ عشاير لر عبارتند از: سياه‌ چادر، چيت‌، قالي‌ و گليم‌
صنايع‌ دستي‌ روستايي‌ را قالي‌، گليم‌، رنگرزي‌ و جاجيم‌بافي‌ تشكيل‌ مي‌دهند
عمده‌ صنايع‌ دستي‌ شهري‌ نيز خراطي‌، نمدبافي‌، قلم‌ زني‌، ورشوسازي‌، قالي‌ و گليم‌ بافي‌هستند
مهّم‌ترين‌ سوغاتي‌هاي‌ استان‌ گليم‌، جاجيم‌، روتختي‌، روفرشي‌، روميزي‌، سجاده‌، گيوه‌ زنانه‌ و سراميك‌مي‌باشد.
علاوه‌ بر سوغاتي‌هاي‌ صنايع‌ دستي‌، انواع‌ شيريني‌ها، حلوا، عسل‌ و روغن‌ حيواني‌ نيز در شمارسوغاتي‌هاي‌ مهّم‌ استان‌ به‌ حساب‌ مي‌آيند و طرفداران‌ بسياري‌ دارند.