استان آذربايجان غربي با احتساب درياچه اروميه حدود 43660 كيلومتر مربع مساحت دارد و درشمال غربي ايران قرار گرفته است. براساس آخرين تقسيمات كشوري، شهرستانهاي اروميه، بوكان، پيرانشهر،تكاب، خوي، سردشت، سلماس، شاهين دژ، ماكو، مهاباد، مياندوآب، نقده و سيهچشمه مجموع شهرستانهاياستان آذربايجان غربي را تشكيل ميدهند.استان آذربايجان غربي يكي از مناطق كوهستاني كشور است كه توپوگرافي متنوع و گستردهاي دارد. درسراسر ناحيه هم مرز آن با تركيه و عراق، كوههاي مرتفع برفگيري از شمال به جنوب كشيده شده است. آبهايحاصل از ذوب برف كوههاي مذكور بصورت رودخانههاي متعددي در درههاي منطقه جريان مييابد و به سهحوزه عمده درياچه اروميه، گسل عظيم خوي و دره رود كلوي سرازير ميشوند. سه ناحيه فوق پستترين نقاطآذربايجان غربي به حساب ميآيد .
جمعیت استان
استان آذربايجان غربي در آبان ماه 1375 حدود 2496320 نفرجمعيت داشته است. از اين تعداد 68/52 درصد در نقاط شهري و 31/47 درصد در نقاط روستايي سكونتداشته و بقيه غير ساكن بودهاند.
تاريخ و فرهنگ
استان آذربايجان غربي يكي از كانونهاي تمدن باستاني ايران است و قلعههاي متعدد تاريخي، صدها تپهباستاني با آثار مكشوفه و ساير يادمانهاي تاريخي و ديني اين قدمت ديرينه را تائيد ميكنند. از طرف ديگر، ايناستان همواره زيستگاه مجموعهاي از اقوام و فرهنگهاي مختلف بوده است. هر يك از اين اقوام و فرهنگها بهنحوي در هم تأثير گذاشته و از همديگر متأثر شدهاند
وجود مساجد، كليساها و ويرانه آتشگاهها، گوياي بخشياز تاريخ تحولات ديني آن است. تشيع در اروميه و شهرهاي شمالي و تسنن در نواحي جنوبي استان از مذاهبعمده به شمار ميروند. ساير اقليتهاي آشوري و ارامنه به كليساهاي مسيحي وابستهاند. آذريها، كردها،آشوريها و ارامنه هر يك ويژگيهاي فرهنگي، آداب و سنن مخصوصي دارند كه در نوع خود جالب توجه است.ذيلاً اجمالي از پيشينه تاريخي شهرستانهاي استان ذكر ميشود.
آب و هوا
استان آذربايجان غربي عمدتاً تحت تأثير جريان هواي مرطوب اقيانوس اطلس قرار دارد، ولي دربرخي از ماههاي زمستان تودههاي هواي سردي از طرف شمال هواي مديترانهاي آنرا متاثر كرده و موجب كاهشقابل توجه دما ميشود. براساس دادههاي آماري ايستگاههاي هواشناسي اروميه، خوي، ماكو و مهاباد، درجهحرارت هوا در نقاط مختلف استان متفاوت است. متوسط درجه حرارت از 4/9 درجه سانتيگراد در ماكو تا6/11 درجه سانتي گراد در مهاباد متغير است. متوسط درجه حرارت در اروميه 8/9، در خوي 8/10، در ماكو4/9 و در مهاباد 6/11 درجه سانتي گراد است. به استناد همين گزارش حداكثر درجه حرارت در مرداد ماه حدود34 و حداقل آن در دي ماه حدود 16- درجه سانتي گراد است. حداكثر تغيير گرماي تابستان 4 و سرماي زمستان15 درجه ميباشد. شهرستانهاي اروميه و ماكو تابستانهاي گرم و زمستانهاي سرد دارد. شهرستان مهابادتابستانهاي خشك و طولاني و زمستانهاي بسيار سرد دارد. شهرستان نقده و مياندوآب داراي هواي نيمهمرطوب با تابستانهاي ملايم و زمستانهاي سرد است
صنايع دستي و سوغاتي ها
انواع صنايع دستي و سوغاتيهاي استان آذربايجان غربي عبارتند از: فرش، گليم،جاجيم، انواع صنايع چوبي، نقاشي روي چرم، انواع صنايع دستي بافتني، حصير، سبد و انواع شيريني و نقل
موزه ها
موزه مياندوآب،مياندوآب موزه تاريخ طبيعي،اروميه موزه اروميه،اروميه